Een gesprek over Geloof, Geld en Voetbal
Door Rob Fabriek. Fotografie Marcel Visser
Omdat het al een tijdje op ons verlanglijstje stond én ik Klaas Vos op een KNVB Convenantvergadering regio Het Gooi tegenkwam als kandidaat-voorzitter van SV Huizen én omdat hij in een interview met de Gooi- en Eemlander claimde niet naar het WK te gaan kijken, dáárom een gesprek in een Huizens restaurant op de avond van Nederland-Argentinië. En om te vieren, dat hij inmiddels ís gekozen tot voorzitter en dat hij dat best een flinke job vindt. Over zijn jeugd in Huizen, over zijn carrière als dominee, zijn uit-de-kast-komen en zijn betrekkingen als reisleider, magazine-redacteur en lid van de Ledenraad bij Ajax en programmamaker bij de VPRO. Maar we hebben het ook over geld in het amateurvoetbal en de dagelijkse beslommeringen als herder van een voetbalkudde.
RF_Wat doen wij, notoire voetbalfanaten, hier vanavond? Nederland speelt de kwartfinale van het WK tegen Argentinië!
„Hoewel het nul effect heeft, heb ik voor mezelf besloten niet te kijken. Ik heb een uitgesproken mening die ik graag uit, dan moet je daar ook voor staan. Tot nu toe lukt het me prima en volgens mij mis ik weinig. Met twee bevriende predikanten ben ik ooit de actie Boycot Qatar gestart. Maar dan ook niet kijken! De respons van de journalistiek was bijna nihil en we hebben de actie gestopt, ik had toen ook nog genoeg te doen. Hoewel, ik zag net op tv per ongeluk het laatste stukje van Kroatië-Brazilië, ik ben een beetje klaar met die Brazilianen, overigens.”
RF_Uw verslaggever sluit zich bij de boycot aan en had er ook niet zoveel moeite mee het vol te houden. De eerlijkheid gebiedt wel te vertellen, dat wij beiden in het restaurant te Huizen in de laatste vijf minuten de 2-2 van Wout Weghorst hebben gekeken. Op de telefoon van Vos. Stiekem, maar wel weer vol met adrenaline…
„Ik kijk natuurlijk graag voetballen. Maar het feit dat het WK is toegewezen aan Qatar, op voornamelijk financiële gronden en omkoping, stuit me tegen de borst. Dan wordt het toernooi ook nog eens verplaatst naar de vroege winter en we hebben te maken met een land dat de rechten van arbeiders aan de laars lapt. Dan maken wij ons druk om excuses te maken voor ons slavernijverleden, terwijl de situatie in Qatar duidt op moderne slavernij, of er nu 600 of 6.000 arbeidsmigranten zijn omgekomen. Kijk, die arbeiders hebben zichzelf verkocht aan het systeem voor lage lonen en de voetballers doen dat ook, alleen voor veel meer geld. En dan verkopen sommige supporters zich ook nog aan het regime en zo gaat dat. We doen er allemaal aan mee.”
RF_Financiën spelen een grote, misschien wel té grote rol?
„Ik heb het ook bij Ajax gezien, het voetbal en de omstandigheden eromheen zijn zakelijker en harder geworden. Ik schreef voor de Ajax-bladen en heb tot 2012 in de Ledenraad gezeten. Ik heb nog twee vaste plaatsen, maar ik kom er niet zo veel meer. Ik ben nu zaterdag druk bij SV Huizen en om dan nog ’s avonds naar de Arena te gaan. Het zijn bijna allemaal zaterdagavond-wedstrijden en dat hoeft voor mij niet. En op zondag preek ik nog vaak, dus het schiet er bij in, merk ik. De fut om te gaan is er een beetje uit en is het ook een heel gedoe om er te komen en op tijd. Heeft met leeftijd te maken, denk ik. En, ik heb een tweede familie gevonden bij SV Huizen. Dat schept veel voldoening.”
RF_Wat vind je van voetballen op zondag?
„Ik heb ook geen moeite met het voetballen op zondag, maar ik kan me wel voorstellen, dat mensen het op zondag een beetje rustig aan willen doen. Zeker in deze 24-uurs economie. En je kunt het voetballen ook een beetje ontwennen, hè. Ik keek graag naar The Killing, een Deense thriller en nu ben ik – juist tijdens het WK – verslaafd geraakt aan The Crown (vanaf 2016 op Netflix; rf).”
RF_Overigens, dat het in Nederland ook niet allemaal van een leien dakje gaat, bewijst het rapport van de commissie-Roemer over arbeidsmigratie alhier. Maak arbeidsmigranten minder afhankelijk van uitzendbureaus, bepleit oud-SP-leider Emile Roemer in een rapport uit 2020 over de woon- en werkomstandigheden van arbeidsmigranten. Roemer en zijn Aanjaagteam Bescherming Arbeidsmigranten komen met vijftig aanbevelingen in het rapport Geen Tweederangsburgers.
Rapport Emile Roemer over arbeidsmigratie, besproken bij BNR
RF_Op zaterdag volgde Klaas de wedstrijden van SV Huizen al op de voet, nog voordat hij ooit maar had gedacht voorzitter te worden. Hij is uiteindelijk een kind van de club – hij verliet Huizen op zijn 24e – en met een aantal andere ‘oude mannen’ verplaatsen ze zich tegenwoordig per auto naar verre oorden in de Vierde Divisie B zaterdag, als Steenwijk, Hoogeveen en Sneek. Een van die mannen is de kersverse Bondsridder van de KNVB, Frans Vermeij en een andere is onze onvolprezen Gooisch Gras-columnist Ron Tuijnman, die al eeuwen de verrichtingen van het keurkorps met kritische blik volgt op de SV Huizen-website. En die daar in de voorbije jaren nog wel eens ongezouten kritiek op kreeg.
„Hij mag ook kritisch zijn, zeker. Maar – ik heb ook voor Ajax-bladen geschreven – als je clubman bent, schrijf dan uit begrip voor de situatie. Ik heb het toen niet allemaal gevolgd hoor, dus ik weet er ook niet zoveel van. Maar hij doet het al heel lang, hij schrijft overigens uitstekend, heel beeldend, dus lekker volhouden.”
Column Ron Tuijnman over mensen, die niet van voetbal houden
HET LEVEN VAN KLAAS VOS
Regisseur Raymond Bouwman schetste voor de IKON in 2010 een liefdevol en humoristisch portret van Klaas Vos in zijn terugkeer naar de kansel. Een documentaire waarin oude en nieuwe waarden elkaar ontmoeten. Hier gaat de documentaire over:
Begin jaren ’80 ontvluchtte Klaas Vos de Protestante Gemeente in Vreeland; de getrouwde Vos ontdekte dat hij homoseksueel was en dat viel niet goed bij een deel van de leden van de kerk. ‘Ik werd doodgedrukt tussen hartelijkheid enerzijds en hatelijkheid anderzijds’, zegt Vos er zelf over. In de documentaire Liefde voor de Heer portretteert Raymond Bouwman de flamboyante en eigenzinnige dominee die – na veel omzwervingen – terugkeert naar de kansel waar hij ooit zo veelbelovend begonnen was.
Klaas Vos (1949) was onderwijzer, studeerde theologie en werd predikant, tot hij in een geloofscrisis raakte: van een getrouwd man veranderde hij in een puberende homoseksueel die uitbundig vierde dat hij uit de kast was gekomen.
Na zijn coming out verliet Vos kerk, geloof en God: hij werd reisleider en later radioprogrammamaker bij de VPRO. Hij viel op door zijn creatieve en eigenzinnige reportages. Als verslaggever en liefhebber was hij heel regelmatig bij wieler- en voetbalwedstrijden aanwezig.
Bij Ajax schoof hij door van de perskamer naar uiteindelijk de Ledenraad. Hij leek zich te hebben verzoend met het wereldlijke bestaan, maar naarmate de jaren verstreken, werd zijn hang naar het geloof bijna ongemerkt groter.
Toen de VPRO tot een reorganisatie besloot, verliet Vos de omroep. Hij merkte dat hij heel graag opnieuw dominee zou worden. Een interview in Trouw was niets minder dan een open sollicitatie. De hervormde gemeente In Ossendrecht, die al twee jaar zonder predikant zat, trok de stoute schoenen aan en nam contact met hem op. Het klikte zo onverwacht goed, dat Vos er op 1 maart 2009 werd geïnstalleerd als predikant. Vol overgave stortte hij zich op zijn nieuwe oude beroep in Brabant, terwijl hij ook de band met Ajax probeerde te onderhouden.
Vos’ herintreden als dominee bracht de gemeenteleden van Vreeland op een idee: zou het niet leuk zijn om dominee Vos als gastpredikant te inviteren in de gemeente die hij ooit ontvluchtte? En daar staat hij weer, op diezelfde prachtige kansel: grijzer, kaler, dikker, maar met dezelfde bevlogenheid als dertig jaar daarvoor.
Even niks te doen? Klik hier voor deze IKON-documentaire op de website van de VPRO
RF_Je had niks meer te doen (Vos is 73; rf) en toen dacht je: ik word voorzitter van SV Huizen!
„Welnee! Ik was volkomen verrast, toen ze me vroegen. Er was natuurlijk al een voorzitter (Jaco den Hollander; rf), die stopte ermee en ze wilden iemand die ‘aanwezig’ zou zijn, meer zichtbaar. Een boegbeeld. Een verbinder. En ik was er toch altijd al, want ik had er ook plezier in gekregen. Dus ja, zie hier.”
Die verbindingsfunctie blijkt al, als Vos voor de wedstrijd tegen koploper Eemdijk het complex komt oplopen. Van alle kanten wordt hij aangesproken en verwelkomd. Vos, de verbinder, komt blijkbaar als geroepen. Een herder van de kudde. ‘Hij zal hen geleiden, naar grazige weiden”, zegt Psalm 23. Een aantal Huizers, die wij spreken, komen welhaast superlatieven tekort om zijn komst te duiden. Zo klinkt het uit de mond van een notoire Huizen-supporter: „We hebben rust in de tent nodig, er is veel gebeurd de afgelopen jaren. We moeten de leden weer bij elkaar brengen. We hebben een roemruchte historie, dus we zijn dat aan onze stand verplicht.”
RF_Het is geen kleine club, Klaas, dus er is werk aan de winkel. Huizen komt ‘van boven’, speelde jarenlang in de hoogste amateurafdelingen, werd Algeheel Nederlands Kampioen in 1974 en 2003, vocht drie jaar geleden nog tegen degradatie uit de Eerste klasse, maar promoveerde in juni dit jaar na een intense strijd om het kampioenschap met buurman De Zuidvogels. ‘Zuid’ daarentegen komt juist weer ‘van onderen’. In de tachtiger jaren speelde ondergetekende met Bloemenkwartier nog tegen deze club in de Vierde klasse, maar het laatste decennium is het een vaste eersteklasser.
„SV Huizen is een club met historie en er zijn altijd verwachtingen. Gelukkig spelen we nu weer divisie, dat klinkt alweer beter. En nee, het is geen kleine club en het is best een hoop werk. Mooi is overigens, dat dit seizoen de vrouwenafdelingen van Huizen en Zuidvogels intens samenwerken om alle meisjes en vrouwen aan het voetballen te krijgen en te houden. Maar het is wel een mooie ontwikkeling. Ik ben er trots op. Dat zijn een paar honderd voetbalsters, hè!”
HUIZER VROUWENVOETBAL
SV Huizen en HSV De Zuidvogels hebben dit jaar een SVO (Samenwerkende Vrouwenvoetbal Opleiding) opgericht. Dit is een door de KNVB ontwikkelde organisatievorm voor clubs die willen samenwerken. Binnen deze vorm is sprake van een eigen bestuur, een eigen technisch commissie en eigen sponsoring. Iedereen blijft wel lid van haar huidige club, maar gaat dus spelen voor de nieuwe SVO.
Bij een nieuwe organisatie hoort uiteraard ook een eigen gezicht, een eigen naam en logo en natuurlijk een prachtig nieuw en herkenbaar tenue. Door het samenvoegen van de meiden- en vrouwenafdelingen gaat deze SVO bestaan uit circa 340 leden. Hiermee creëren zij ruimere mogelijkheden om voor alle meiden goede en leuke teams samen te stellen, welke worden begeleid door goede trainers en coaches. Deze nieuwe SVO is daarmee ook één van de grotere vrouwen- en meidenverenigingen in de regio. De vrouwen en meiden spelen op de gezamenlijke velden en blijven gebruik maken van de eigen faciliteiten van de beide clubs. SVO HZM’22 doet met meerdere teams mee in de volgende categorieën: MO9, MO11, MO12, MO13, MO15, MO17, Senioren vrouwen zaterdag, Senioren vrouwen 30+, Senioren vrouwen zaal.
RF_Best wel mooi, dat de ‘rivaliserende’ buren elkaar hierin hebben gevonden. De beslissende competitiewedstrijd in mei ‘op Zuid’ was ook een mooi voorbeeld van samenwerking. Zit er nog meer in het vat? Ik bedoel, als verbinder?
„Je maakte me net opmerkzaam op de die derde club in Huizen: SC AH’78, die kleine club met Molukse roots. Ik ga ‘AH’ in het nieuwe jaar zeker een keer bezoeken. Ga ik een keer niet naar Huizen kijken, maar fiets ik naar hen toe. Alleen al door de Molukse historie is het een interessante club. Uit mijn Ajax-tijd ken ik Simon Tahamata nog wel. Wel eens op een Molukse avond in de Nieuwe Kerk geweest, was heel bijzonder. Wellicht kunnen we meer gaan samenwerken met ze, zoals dat in meerdere gemeenten gebeurt. Misschien op het gebied van de jeugd. Misschien samenwerking qua personeel, commercie of iets dergelijks.”
[Kijk het artikel op Gooisch Gras]
RF_Verwachtingen bij Huizen zijn altijd hooggespannen. Er is de afgelopen decennia ook best wat geld geïnvesteerd in het eerste elftal. Grote sponsors, prima vergoedingen. Hoe ga je daarmee om?
„Onder Evert Sterk werd er na de oorlog natuurlijk al een gedegen basis gelegd voor een grote zaterdagclub met een grote aanhang. De vijftiger jaren waren echt succesjaren met vele kampioenchappen. Later onder Pim van der Meent werden die successen voortgezet. Ik kan het me uit mijn eigen jeugdtijd nog goed herinneren. We hadden goede spelers, die makkelijk in het betaalde voetbal mee konden, maar ja, voetballen op zondag was voor de meesten taboe natuurlijk.”
RF_En toen kwam het geld om de hoek kijken. ‘Zorg dat je rijk wordt in de hemel. Want hemelse rijkdom verdwijnt nooit’, volgens Mattheus 6:19. ‘Die kan niet wegrotten of gestolen worden. Laat de hemelse rijkdom het allerbelangrijkste voor je zijn.’
„Ik ging in 1973 het dorp uit, om te trouwen en zo, maar ik heb alles wel op een afstandje gevolgd. Er kwam een tijd, dat het amateurvoetbal langzamerhand werd vergiftigd met geld. Maar er werden ook successen gehaald. In 2003 werden we voor de tweede keer amateurkampioen van Nederland (tegen Turkiyemspor in Amsterdam; rf) onder leiding van trainer Roy Wesseling. Arnold Klein, de huidige trainer speelde ook in dat elftal. Er werd meer uitgegeven, dan dat er binnen kwam. Daar werd niet heel behoedzaam mee omgesprongen.”
„Kijk, wij maken het beleid met het hele bestuur. En het beleid is: we gaan het niet uitgeven, als het er niet is. Het bestuur blijkt voor mij heel belangrijk, ik ontmoet er bekwame mensen, hartelijk en stimulerend. En qua sponsoring doen we het best goed, hoewel we wel op zoek zijn naar een nieuwe hoofdsponsor. Het contract met één van hen, Huizer Kaas-Gilde loopt af, dus we moeten de boer op. We hebben zat bedrijven in Huizen, maar ze moeten natuurlijk wel willen. We hebben Lidl Nederland binnengehaald (het hoofdkantoor is in Huizen gevestigd; rf) en bijvoorbeeld Teeuwissen is een kleinere sponsor van ons, maar ze willen ook niet allemaal hoofdsponsor worden. Dus we zijn daar druk mee bezig. Maar: we springen niet verder dan onze polsstok lang is. Het gaat om de gehele geel-groene familie, waarin mijn rol die is van verbinden, ik ben bijkans de pater familias. En iedereen is belangrijk en verschillen mogen er zijn. Alles met één doel: de SV.”
RF_1 Timoteüs 5:17 zegt: …oudsten die goed leiding geven, vooral degenen die zich veel moeite geven voor de prediking en het onderricht.”
„Voorzitter zijn is wel de beste rol voor mij, de rol die mij het beste past. Je bent het Boegbeeld en soms ook wel eens de Kop van Jut, maar dat is dan maar zo. Het is best wel een flinke baan, merk ik. Veel mensen spreken mij natuurlijk aan, als ik binnenkom. Maar ik kan en móet het goed delegeren. Iedereen in het bestuur heeft zijn taak, dus ik verwijs ze. Bestuursleden spreken mij ook wel eens aan: ‘Klaas, wat moeten we hier mee aan?’ Dat is prima, en we doen het met elkaar, met z’n zevenen. En verder neem ik videoboodschappen op voor op de website, ontvang gasten in de bestuurskamer en houd een toespraakje af en toe. En na afloop van een wedstrijd is het weer napraten met een paar biertjes en een borreltje. Dat moet niet té lang duren, anders ben ik niks meer waard.”
RF_Vind je het niet hinderlijk, dat een belangrijke inkomstenbron van een amateurclub, de kantine is. Dat er bij veel clubs best veel wordt gedronken?
„Nou, ik ben niet expliciet tegen alcohol. Het roken is al grotendeels verboden, dat is al een winst. Conform de wet wordt er geen alcohol geschonken aan jeugd onder de 18 jaar. Vóór 12.00 uur wordt er in de kantine geen alcohol verkocht. Tijdens jeugdactiviteiten als Sinterklaasfeest, bingo, kamp, fifa toernooi, etc, wordt er geen alcohol genuttigd door de begeleiders/organisatoren. Maar ja, als ik de penningmeester eens spreek, zal hij het met je eens zijn, denk ik. Bij Ajax was het ook flink, hoor. Kijk, mijn huisarts reed dan en ik kon een biertje drinken. Maar ja, van die 50.000 bezoekers, stappen er toch minimaal 10.000 achter het stuur. Gedronken of niet gedronken. Wie zal het zeggen…”
RF_Als 13-jarige jongen uit een gereformeerd gezin, hadden we catechisatie bij dominee Frits von Meyenfeldt in Hilversum. Hij nam op een avond een pick-up mee en een LP die ‘we thuis waarschijnlijk niet te horen zouden krijgen’. Het was Jesus Christ Superstar, een musical met het lijdensverhaal van Christus. Door religieuze groeperingen werd destijds geprotesteerd tegen de opvoering van het stuk. Von Meyenfeldt is mijn enige lijntje nog met het geloof, lijkt het. Hij stemde ook PPR, dat was ook nogal veelbesproken in de kerkgemeenschap.
„Ik ken Von Meyenfeldt wel. Was zijn broer geen generaal? Catechisatie is nog iets anders dan een kerkdienst. Catechisatie moet wel aansluiten op de leefwereld van jongeren. Wil of moet je een doel hebben met wat je te vertellen hebt? Ik ben – naast dominee – ook onderwijzer geweest, reisleider en programmamaker. Ik wil altijd iets vertellen, móet iets vertellen, en wie het horen wil die moet maar luisteren. Ik ga me niet in bochten wringen, ik blijf zo dicht mogelijk bij mezelf en dat is de manier, waarop ik het kan. Bovendien, ik ben pratend geboren!”
RF_SV Huizen en het geloof. Sterk verweven, heb ik gemerkt?!
„De Oude Kerk heb je in Huizen, daar hebben we de foto’s genomen en laatst was ik in de Nieuwe Kerk. Deze stroming is wat lichter en ruimdenkerder. ‘Zwaar Light’ zeg maar. Maar dan zie ik mensen in de banken zitten en dan denk ik: ‘Hé, die zie ik wel eens op de tribune, en die, en die ook!’ Maar de SV Huizer komt over het algemeen wel uit de gelovige hoek en bij De Zuidvogel is dat beduidend minder.’’
RF_Wat vind je ervan, dat er een groep binnen de selectie van Oranje is, die dagelijks met elkaar bidt? Gakpo, Timber en ook Weghorst onder anderen zitten daarbij. Mijn moeder zei altijd: bid maar eens voor elkaar, dat kan helemaal geen kwaad!
„Ja, prima, maar ik ben dan wel benieuwd waar ze dan om bidden, met alle respect, daar zou ik wel eens bij willen zijn. Ze moeten toch ook oog hebben voor het land waarin ze voetballen en de vernederende arbeidsomstandigheden die daar zijn.”
Boeiend en zeer levensecht artikel. Gelukkig gebruiken de interviewer en geïnterviewde in ruime mate bijbelteksten, zodat de securalisatie een voorbeeld wordt voor alle godsdiensten. Een gebruik van de Talmoedische en Koraanse teksten helpt de wereldvrede verder. Als kind herinnerde ik me nog de gevechten met Spakenburgers en mijn oom Dirk, waarbij net als nu, de alkohol verbindend werkt om de agressie daar te laten afvloeien.
Een wereldcircusinterview, die vele lagen kent met subtiele, eerlijke hypocrisie: de laatste 10 minuten Weghorst: hoe wisten ze dat?
Zulke interviews moeten er ook in de grote dagbladen komen!
Jan Bout (1946, Huizen)
Bartlehiem
Schitterend artikel.
Ik heb Klaas en tijdje gelden gesproken voor er sprake was van dat hij voorzitter zou worden.
Ook over zijn moeilijke tijd.
Mijn gevoel: Klaas is voor mij de voorzitter van de sv Huizen waar ik zelf 63 jaar lid van ben. Ik wens Kaas veel succes.
En hij maakt er wat van.
Prima artikel!