VAR

“Mijn gedreun op de schrijfmachine maakte haar in de woonkamer ernaast horendol…”
Amsterdam-Osdorp, eind jaren zestig van de vorige eeuw. Op mijn slaapkamertje heb ik bezit genomen van het kleine draagbare typmachientje van mijn moeders typecursus. Bezeten van voetbal, gewapend met een hele stapel elftalfotootjes van Europese topclubs uit een of andere kaartjesactie en behept met een onbedwingbare fantasie. Met het typmachientje op een keukenstoel hamerde ik er tot in de late uurtjes op los. Met de kaartjes lootte ik een heel Europacuptoernooi bij elkaar, iedere wedstrijd beschreef ik in detail! Het was allemaal van A tot Z verzonnen, maar de A4’tjes regen zich aaneen tot een boekwerk van dik honderd pagina’s. Zulks tot ongenoegen van mijn moeder die niet alleen haar hele inktlint aan gort gehamerd hoorde worden, maar het gedreun maakte haar in de woonkamer ernaast horendol.
Ik had een voorliefde voor Dinamo Kiev. Op het plaatje dat ik van de ploeg had stonden de mannen in smetteloos wit gestoken strak in het gelid op een rij. De plaatjes hadden een zwart-wit fotootje in een oranje kadertje, herinner ik me nog. Net als bij het spelregelboekje van enkele columns geleden, leverde een zoektocht naar dit kleinood helaas geen resultaat meer op, dus we moeten het hier doen met een surrogaat.

De onvermijdelijke finalewedstrijd Dinamo Kiev tegen Ajax leverde me een zwaar dilemma op: wie moest ik laten winnen? Mijn nationale favoriet of dat in mijn ogen ogenschijnlijk ongenaakbare keurkorps. Ik kwam er haast niet uit en dus verzon ik een beslissende situatie waarbij de scheidsrechter niet kon constateren of de bal nu wel of niet over de doellijn was gegaan. En zo liet ik inmiddels al ruim een halve eeuw geleden beide aanvoerders met de scheidsrechter de herhalingen van de televisiebeelden bekijken… Op de een of andere manier voel ik me daarmee nog steeds een beetje de geestelijk vader van de VAR!

Inmiddels heeft het fenomeen Video Assistant Referee ook daadwerkelijk zijn intrede gedaan. Met wisselend succes mag ik wel constateren. Ooit in het leven geroepen om zeer kennelijke arbitrale missers te corrigeren, heeft de VAR nu min of meer een dominante positie in de wedstrijdleiding overgenomen. Vlaggenisten wachten zelfs met vlaggen tot ze van de VAR horen óf het wel buitenspel was, ieder doelpunt wordt tot in den treure doorgevlooid of er in de aanloop niet ergens iets onoorbaars gebeurd is. Soms hebben al vijf spelers de bal gespeeld voor de goal viel en dan nóg wordt alles nagekeken en heen en weer gespoeld. Ondertussen staan er veertigduizend toeschouwers in het stadion en tweeëntwintig spelers op het veld minuten lang te vernikkelen, terwijl de VAR ergens in zijn warme caravan in Zeist rode en blauwe lijntjes heen en weer schuift.
En daarmee ben ik dus de mening toegedaan dat op deze wijze aan het doel en nut van de VAR voorbij wordt gegaan. Men is daarmee zijn doel voorbij geschoten. Er is niets ‘kennelijks’ meer aan de beoordeling van buitenspel. Als de VAR eerst minuten lang met die lijntjes moet goochelen voor hij uitsluitsel kan geven of het buitenspel was of niet, dan is de beslissing toch eigenlijk gewoon aan de arbitrage op het veld? Bij twijfel gaat het voordeel van die twijfel uit naar de aanvallende partij. Dat kan je dan mee of tegen zitten, maar aan het eind van het seizoen mag je er vanuit gaan dat het je even vaak mee als tegen heeft gezeten. Wat mij betreft moet de VAR binnen tien seconden uitsluitsel kunnen geven. Zo niet: dan was het verschil té klein om in te grijpen!
“Wat mij betreft moet de VAR binnen tien seconden uitsluitsel kunnen geven…”
Als we nog even doorgaan in deze richting, dan kunnen we die arbiters wel gewoon van het veld halen en alles door die VAR laten beoordelen. Een geluidsignaal in het stadion geeft dan aan dat er een overtreding is geconstateerd en via de omroepinstallatie geeft de VAR aan wie de vrije trap mag nemen!
Toekomstmuziek?
Gaat nooit gebeuren?
Ach, dat dacht ik destijds van mijn zelfbedachte VAR ook…