Het was zo’n 13 jaar geleden toen schrijver dezes als Technisch Jeugdcoördinator van VV Altius een trainersvergadering voorzat. Er was een interessante discussie aan de gang tussen enkele ervaren jeugdtrainers over de stelling, dat je de beste spelers in je team belangrijk moet maken, omdat deze nu eenmaal voor het team het verschil kunnen maken met betrekking tot winst of verlies. Toen er even een stilte viel klonk er uit een hoekje: “Dat klopt helemaal niet!” Met een ruk draaiden de trainershoofden zich naar de hoek, waar een nieuwkomer bij het trainersgilde zich onverschrokken oprichtte tegen de zogenaamde ervaren trainerselite van de club. “Je moet juist je zogenaamde mindere spelers belangrijk maken!”

‘Ik ben er wel achter dat als je je persoonlijke ontwikkeling wil meten aan de hand van eventueel behaalde successen en dat zelfs als norm gaat hanteren, je niet alleen als trainer maar ook als mens erg kwetsbaar wordt.’

Iedereen kende hem wel. Het was een kind van de club uit een alom gerespecteerde familie. Ondanks dat konden de meeste aanwezigen een schamper lachje nauwelijks onderdrukken ten opzichte van de net begonnen 17-jarige trainer, die pas enkele maanden de D1 onder zijn hoede had. Maar de scepsis verdween als sneeuw voor de zon, toen de betreffende jongeling een inspirerend betoog hield, dat je beste spelers alleen maar kunnen excelleren als de mindere spelers, de zogenaamde waterdragers, hun taken uitvoeren en goed in de organisatie blijven voetballen. Door je te focussen op je beste voetballers dreigt het gevaar, dat het groepsproces wordt verstoord. Zijn interceptie verbaasde me eigenlijk niet. Enkele maanden hiervoor speelden we met een eventueel nieuw te vormen junioren A1, met veel spelers van buitenaf, een oefenwedstrijd tegen NVC A1. Met een nare 3-0 achterstand na 45 minuten stelde een speler in de rust – de ultieme nachtmerrie van elke trainer – niet alleen enkele tactische keuzes van de coach ter discussie, maar gaf ook meteen maar de oplossing, hoe er de tweede helft moest worden gevoetbald. Het was voor mij allang duidelijk dat deze speler het trainersvak zou gaan kiezen. Door een enkelbreuk die zomer werd dat proces nog eens versneld en besloot Daan Hidden zich aan te sluiten bij het Gooische trainersgilde.

Hoofdtrainer

Na 5 jaar als jeugdtrainer bij Altius en 2 jaar als assistent-trainer van de A1 bij De Meern te hebben gewerkt (waarvan het laatste jaar in het teken stond van het behalen van TC2), werd Hidden gebeld door zijn club VV Altius voor het hoofdtrainerschap. De jonge trainer (25 jaar) werd door Altius-voorzitter Tom Verdam in de pers jubelend ‘de nieuwe Zuckerberg’ onder de trainers genoemd. Goed bedoeld, maar niet echt een lekkere binnenkomer voor een jonge beginnende trainer. Hoe dan ook, Hidden ging stoïcijns aan het werk met een jonge groep, die hij grotendeels ook in de jeugd onder zijn hoede had gehad. In de drie jaar dat Hidden bij VV Altius werkzaam was, ontwikkelde hij samen met de spelersgroep een herkenbare speelstijl. In zijn derde en laatste jaar werd promotie in de nacompetitie op doelsaldo gemist. Wel werd de halve finale in de KNVB-beker bereikt. Het maximaal haalbare was uit het team gehaald. Toen Hidden dat besefte en aangaf dat zijn derde jaar tevens zijn laatste jaar bij Altius zou zijn, trok AH’78 uit Huizen aan de bel. Na een prettig gesprek met de verantwoordelijken van AH’78 gaf Hidden (te snel?) zijn jawoord.

Sabbatical

“Ondanks het feit, dat ik met mijn volle verstand in januari bij AH’78 had bijgetekend, voelde het diep van binnen niet goed. Dat had niet zo zeer te maken met de spelersgroep of de mensen van de club, maar veel meer met mezelf. Ik heb me de vraag gesteld: hoe zie ik mezelf als trainer, waar liggen mijn kwaliteiten, waar ben ik eigenlijk goed in en wat zou ik eigenlijk zelf graag willen?”

Hidden werd één en ander snel duidelijk. “De spelersgroep van AH’78 was qua leeftijd en persoonlijkheden geheel anders dan bij Altius en De Meern. Daar was er sprake van een jonge en gretige groep, die ik goed kon beïnvloeden. Bij AH’78 waren de hiërarchie en de daarbij behorende ongeschreven privileges voor diverse spelers al min of meer vastgelegd. Om een goed positief groepsproces te creëren, die voor mij als basis dient voor een goede spelontwikkeling en uiteindelijk ook het wedstrijdresultaat, moesten er diverse patronen worden doorbroken. Als ik mezelf in ogenschouw neem, dan weet ik dat als ik, ondanks de vele energie die ik erin stop, te weinig resultaat zie in positieve groepsprocessen, spelontwikkeling en sportieve resultaten, mezelf teveel naar beneden haal. Ik trek het me teveel aan, waardoor ik een sterk gevoel van falen ervaar.

Dat is beslist geen verwijt naar een spelersgroep, maar het is wel een soort van zelf gecreëerde negatieve energie waar ik dan last van heb. Als trainer wil je blijkbaar toch alles goed doen en invloed op allerlei zaken blijven uitoefenen. Maar ik ben er wel achter dat als je je persoonlijke ontwikkeling wil meten aan de hand van eventueel behaalde successen, zoals kampioenschappen, periodetitels, bekersucces of goede groepsprocessen en dat zelfs als norm gaat hanteren, je niet alleen als trainer maar ook als mens erg kwetsbaar wordt.”

Processen

“De succesvolle ex-bondscoach van de hockeyvrouwen, Marc Lammers, heeft de stelling dat je beter energie kan steken in een kwaliteit waarbij je een 8 scoort en er een 9 van wil maken, dan dat je een 4 wil veranderen in een 5. De reden is dat de invloed en daarmee ook het eindresultaat van de uiteindelijke 9 op alle processen veel groter is dan de met veel moeite behaalde 5. Lammers heeft het over spelers, maar waarom zou dit ook niet voor een trainer kunnen gelden? Ik realiseer me nu tijdens dit gesprek dat ik het laatste jaar teveel gefocust was om van de 4 een 5 te maken en dat dat teveel schuurde, waardoor ik ging onderpresteren. De theorie van Lammers om van een 7 een 8 maken, paste ik wel op anderen toe, maar niet op mezelf. Ik denk dat hij een punt heeft en dat ik me beter kan focussen en ontwikkelen op weg naar de 8, vanuit de dingen waar ik goed in ben. Het blijkt dat als ik op weg wil naar de 5, het niet alleen mij maar ook het team niet voldoende zal opleveren. Ondanks de vele energie die ik erin stop. Verfijnen en ontwikkelen van mijn kwaliteiten heeft daardoor veel meer voordelen. Ik beleef er meer plezier aan en bovendien genereert het zelfs positieve energie. Dit is een proces geweest van herkennen, daarna erkennen om er vervolgens actief mee aan de slag te gaan. De sabbatical, die ik nu heb opgenomen, is daarvoor een goede gelegenheid en een middel voor deze bewustwording.”